Hoewel verticale prijsbinding behoort tot de hardcore mededingingsbeperkingen, had de handhaving van het verbod op verticale prijsbinding lange tijd geen prioriteit voor de Autoriteit Consument en Markt (ACM). Tot een aantal jaar geleden. Sinds het najaar van 2018 handhaaft de ACM strenger. Ook mededingingsautoriteiten in andere Europese landen en de Europese Commissie handhaven strikt. In deze blog vertel ik u wat het verbod op verticale prijsbinding inhoudt.
Wat is verticale prijsbinding?
Er is sprake van verticale prijsbinding (resale price maintenance of RPM) als een leverancier een afnemer een vaste verkoopprijs of een minimum verkoopprijs oplegt. De afnemer is daardoor niet vrij om zelf zijn wederverkoopprijs vast te stellen.
Op grond van het mededingingsrecht wordt verticale prijsbinding aangemerkt als een zogenaamde ‘hardcore beperking’: een ernstige beperking van de concurrentie. Verticale prijsbinding is daarom verboden.
Onder het verbod vallen ook indirecte vormen van verticale prijsbinding. Zo mag een leverancier geen prijs op het product weergeven die niet kan worden gewijzigd, mag hij geen leveranciersbonussen of -kortingen geven als de afnemer binnen een bepaald prijsniveau blijft en mag hij ook geen sancties (zoals leveringsweigeringen of vertragingen) opleggen als de afnemer toch onder dit prijsniveau komt.
Hoge boetes
Op overtreding van het verbod op verticale prijsbinding staan hoge boetes. Zo legde de Europese Commissie al eens geldboetes van in totaal € 111 miljoen op aan vier fabrikanten van consumentenelektronica. Deze fabrikanten (Asus, Denon en Marantz, Philips en Pioneer) hadden hun online retailers jarenlang vaste- of minimum verkoopprijzen opgelegd. Als deze retailers zich hier niet aan hielden, werden de leveringen stopgezet. Als gevolg hiervan gingen de online retailers hun prijzen op elkaar afstemmen. De Europese Commissie ging ervan uit dat dit tot hogere prijzen voor consumenten leidde en greep dan ook hard in.
In andere landen, waaronder Duitsland, Groot-Brittannië, Frankrijk en Oostenrijk wordt het verbod op verticale prijsbinding al jarenlang streng gehandhaafd. Ook de ACM is sinds een aantal jaar strenger gaan handhaven. Zo deed zij in 2018 onderzoek naar prijsafspraken over consumentengoederen en doet zij op dit moment onderzoek bij bedrijven die actief zijn in de woninginrichting. Daarnaast heeft de ACM een leidraad opgesteld voor samenwerking tussen leveranciers en afnemers.
