In een gezonde en effectieve vrije markt strijden concurrerende bedrijven met elkaar om een zo groot mogelijk marktaandeel. Maar in sommige markten is het marktaandeel van bepaalde partijen wel (erg) groot. Zo groot, dat er sprake is van een economische machtspositie. Deze bedrijven mogen die positie niet misbruiken. Het hebben van een machtspositie is op zich niet verboden, maar het misbruiken van die positie wel. Doordat misbruik kunnen eindgebruikers namelijk worden geconfronteerd met minder keuzemogelijkheden, mindere kwaliteiten (te) hoge prijzen.
Economische machtspositie
Er is sprake van een economische machtspositie als een onderneming zich tegenover haar concurrenten, afnemers en consumenten in belangrijke mate onafhankelijk kan gedragen. Een belangrijke aanwijzing daarvoor is de omvang van het marktaandeel: bij een marktaandeel van meer dan 50% wordt een economische machtspositie vermoed. We spreken dan ook wel van een dominante onderneming.
Andere factoren die van belang zijn om te bepalen of er sprake is van een economische machtspositie zijn de positie van concurrenten, potentiële concurrentie door toetreding, financiële kracht en technologische voorsprong.
Misbruik van economische machtspositie
De mededingingsregels verbieden dominante ondernemingen misbruik te maken van hun machtspositie. Voorbeelden van misbruik zijn: het opleggen van excessief hoge prijzen, het hanteren van extreem lage prijzen om concurrenten uit de markt te drukken (roofprijzen), koppel verkoop, leveringsweigering en het hanteren van onredelijke contractsvoorwaarden.
Ook online kan er sprake zijn van misbruik van een machtspositie. Denk daarbij aan het prominenter weergeven van de eigen producten (Google) of aan te vergaand gebruik van de data van platformgebruikers (Facebook).
Gevolgen bij misbruik
Als blijkt dat een onderneming haar macht heeft misbruikt, kan dat grote consequenties hebben. Zo kan dit leiden tot hoge geldboetes, reputatieschade en in sommige landen zelfs gevangenisstraf. Daarnaast kan de onderneming mogelijk schadeclaims tegemoet zien van marktpartijen die last hebben van het misbruik. Die marktpartijen kunnen soms ook lagere prijzen afdwingen, of toegang tot een product, dienst, netwerk of grondstof.
Juridisch advies nodig?
Heeft u aanwijzingen dat een van uw concurrenten of een leverancier misbruik maakt van zijn of haar machtspositie? Of wordt u beschuldigd van het misbruiken van uw machtspositie? Neem dan gerust vrijblijvend contact met mij op.
Ik heb veel ervaring met het adviseren over machtsmisbruik, in verschillende sectoren. Daarnaast was ik betrokken bij civiele procedures over machtsmisbruik, om toegang te krijgen tot netwerken of redelijke prijzen. Ook heb ik vele ondernemingen begeleid bij bedrijfsinvallen en in boeteprocedures.
Ja, ik bel Esther nu
