Het is voor ondernemingen verboden om ‘oneerlijke handelspraktijken’ toe te passen bij de promotie, verkoop en levering van producten en diensten aan consumenten. Deze regels vloeien voort uit twee Europese richtlijnen, die van toepassing zijn op alle lidstaten van de Europese Unie. Binnen de EU gelden dus overal vrijwel dezelfde regels voor consumentenkoop.
Hoewel de regels voor oneerlijke handelspraktijken betrekking hebben op consumenten, kunnen ook handelaren die hier last van hebben in sommige gevallen een beroep op de wet doen.
Voorbeelden van oneerlijke handelspraktijken
Handelspraktijken zijn alle handelingen die u uitvoert voor de promotie van en verkoop van uw producten en diensten aan consumenten. Handelspraktijken zijn oneerlijk als zij misleidend of agressief zijn. Voorbeelden van oneerlijke handelspraktijken zijn:
- misleidende reclame
- het doen van oneerlijke duurzaamheidsclaims
- het weglaten van informatie over de belangrijkste eigenschappen van het product of de dienst
- het verstrekken van onvolledige, onduidelijke, onbegrijpelijke, dubbelzinnige of valse informatie over de belangrijkste eigenschappen van het product of de dienst
- het aanprijzen van ‘gratis’ producten waar toch kosten aan zijn verbonden
- het niet vermelden van alle (bijkomende) kosten in de prijs
- agressieve verkoopmethoden
- het onterecht melden dat een product nog maar ‘beperkt beschikbaar’ is of een aanbod nog ‘maar beperkte tijd geldig’ is
- het ten onrechte vermelden van een keurmerk of certificaat
- doen als of een consument een prijs heeft gewonnen of kan winnen terwijl er geen prijs is of de consument hiervoor moet betalen
Omdat het in de praktijk soms lastig vast te stellen is wat nu precies misleidend of agressief is, zijn in artikel 6:193 g en i van het Burgerlijk Wetboek twee zwarte lijsten opgenomen: één lijst voor misleidende handelspraktijken en één lijst voor agressieve handelspraktijken. De handelspraktijken op deze lijsten zijn opgenomen zijn onder alle omstandigheden oneerlijk. Maar ook als een methode niet op een van deze lijsten is opgenomen, kan hij toch oneerlijk zijn als de consument daardoor niet goed geïnformeerd een besluit kan nemen.
Strenge regels voor webwinkels
De online verkoop van producten is de afgelopen jaren exponentieel toegenomen. Met behulp van big data en artificial intelligence zijn online bedrijven boven dien steeds beter in staat om consumenten te sturen in hun keuzes. Soms gaat ‘verleiden’ daarbij over in ‘misleiden’. Omdat de online informatie vaak het enige is waar consumenten zich op kunnen baseren en zij op die informatie moeten kunnen vertrouwen, gelden voor webwinkels strengere regels. Zij moeten hun klanten vooraf juist, begrijpelijk en volledig informeren over:
- hun producten of diensten
- de prijs in euro’s, inclusief bijkomende kosten
- de informatie die over de klant wordt verzameld
- de manieren het moment waarop de aankoop tot stand komt
- de manier waarop de aankoop kan worden geannuleerd
De ACM heeft hier voor een leidraad gepubliceerd.
Online platforms
Ook de verkoop via online platforms heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Dit geldt zowel voor producten (bijvoorbeeld via bol.com) als voor diensten (denk aan Uber, Thuisbezorgd of Airbnb). Daarbij is het voor consumenten soms onduidelijk bij wie zij precies een product of dienst afnemen en waar zij terecht kunnen met klachten. Hiervoor heeft de ACM vuistregels opgesteld.
Toezichthouders
De autoriteiten die toezicht houden op de naleving van de wet zijn de Autoriteit Consument en Markt (ACM) en – voor de financiële sector – de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Zij kunnen bij overtreding van de regels een boete van maximaal € 900.000 per overtreding, een last onder dwangsom of een combinatie van beide opleggen.
Juridisch advies nodig?
Vraagt u zich af of u zich schuldig maakt aan agressieve of misleidende handelspraktijken? Gaat u een webwinkel of online platform start en en vraagt u zich af hoe u daarbij rekening kunt houden met consumentenrechten? Of bent u geconfronteerd met een boete van de ACM of een klacht ingediend bij de Reclame Code Commissie? Neem dan gerust vrijblijvend contact met mij op.
Ja, ik bel Esther nu
